Space

นับตั้งแต่ที่ James Webb Space Telescope (JWST) หรือกล้องโทรทรรศน์อวกาศ James Webb ตัวดังได้ขึ้นสู่อวกาศ ก็ได้ไขปริศนาถ่ายภาพสวย ๆ

ไทย-จีนเปิดตัวกล้องโทรทรรศน์แบบวีกอส (VGOS) แห่งแรกในไทยเพื่อศึกษา การเคลื่อนที่ของเปลือกโลกคาดการณ์แผ่นดินไหวในไทย สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เปิดตัวกล้องโทรทรรศน์วิทยุแบบวีกอสขนาด 13 เมตรแห่งแรกของไทย หอสังเกตการณ์ดาราศาสตร์วิทยุแห่งชาติ จ. เชียงใหม่ ได้รับการสนับสนุนจากหอดูดาวเซี่ยงไฮ้ เพื่อใช้ศึกษาวิจัยด้านภูมิมาตรศาสตร์การเคลื่อนที่ของเปลือกโลก รวมทั้งคาดการณ์แผ่นดินไหว  ศึกษาโครงสร้างพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์ มุ่งมั่นในการขยายขีดความสามารถด้านการวิจัย การพัฒนาอุปกรณ์เครื่องมือขั้นสูงการวิเคราะห์ข้อมูล และภารกิจทางวิทยาศาสตร์อื่นๆร่วมกันในอนาคต เพื่อการค้นพบความรู้ใหม่บรรลุเป้าหมายทางวิทยาศาสตร์ร่วมกัน ในอนาคตยังมีแผนที่จะจัดตั้งห้องปฏิบัติการด้านดาราศาสตร์และเทคโนโลยีอวกาศ ซึ่งจะเป็นศูนย์กลางสำหรับการวิจัยการฝึกอบรม และการพัฒนาเทคโนโลยีร่วมกันโดยเฉพาะการพัฒนาบุคลากรรุ่นใหม่ #โทรทรรศน์วีกอส #TechhubUpdate

เป็นเรื่อง...เมื่อนักวิทยาศาสตร์ค้นพบจุลินทรีย์สายพันธุ์ใหม่ 26 สายพันธุ์ในห้องปลอดเชื้อ ของยานฟีนิกซ์ที่เดินทางไปดาวอังคารตั้งแต่ปี 2008 นักวิทยาศาสตร์จากห้องปฏิบัติการขับเคลื่อนไอพ่น (JPL) ร่วมกับนักวิจัยในอินเดียและซาอุดีอาระเบีย ได้ค้นพบแบคทีเรียสายพันธุ์ใหม่ที่ไม่เคยรู้จักมาก่อนมากถึง 26 สายพันธุ์ ห้องปลอดเชื้อคือสภาพแวดล้อม ที่ผ่านการฆ่าเชื้อและควบคุมอย่างเข้มงวด ซึ่งออกแบบมาโดยเฉพาะเพื่อป้องกันไม่ให้จุลินทรีย์ติดไปกับยานอวกาศ  แต่จุลินทรีย์บางชนิดที่เรียกว่า “เอ็กซ์ตรีโมไฟล์” กลับมีความสามารถในการฟื้นตัว ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวยไม่ว่าจะเป็นในอวกาศที่สูญญากาศ ปล่องน้ำพุร้อนบนเนินภูเขาไฟใต้ทะเล หรือแม้แต่ห้องปลอดเชื้อของ NASA นักวิจัยเร่งค้นหาคำตอบจุลินทรีย์ใหม่ ที่ตรวจพบในห้องปลอดเชื้อซึ่งสามารถระบุได้แล้ว 26 สายพันธุ์ เพราะอาจะเป็นกุญแจสำคัญเกี่ยวกับการซ่อมแซม DNA การล้างพิษสารอันตรายและการกระตุ้นการเผาผลาญ เพื่อระบุจุลินทรีย์ที่อาจอยู่รอดในสภาวะที่รุนแรงของอวกาศได้ ที่มา : space  #จุลินทรีย์ใหม่ #NASA #ยานฟีนิกซ์ #ดาวอังคาร #TechhubUpdate

วงแหวนดาวเสาร์หายไปไหน?... ในวันที่ 23 - 24 มีนาคม 2025 ที่ผ่านมาเกิดปรากฏการณ์วงแหวนขนาดใหญ่ของดาวเสาร์หายไปชั่วคราว ซึ่งเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นตามมุมเอียงของวงแหวนดาวเสาร์ที่จะเปลี่ยนแปลงไปตามการโคจรรอบดวงอาทิตย์ซึ่งใช้เวลารอบละประมาณ 29.4 ปี  เส้นศูนย์สูตรและวงแหวนจะเอียงเข้าหาดวงอาทิตย์ และระบบสุริยะชั้นในอย่างเห็นได้ชัด ทำให้ตำแหน่งโคจรอื่นๆ จะมองไม่เห็น เลยส่งผลให้ยากต่อการสังเกตการณ์ดาวเสาร์ในช่วงเวลากลางวันด้วยกล้องโทรทรรศน์ขนาดเล็ก ดังนั้นทุกๆ ประมาณ 15 ปี เมื่อมองจากโลกเราจึงจะเห็นดาวเสาร์ปรากฏเสมือน "ไร้วงแหวน" อีกครั้ง ในรูปเราจะเห็นถึงการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจน โดยเริ่มจากภาพดาวเสาร์ในปี 2020 จนถึงภาพสุดท้ายเป็นช่วงต้นปี 2025 ที่เราแทบจะมองไม่เห็นวงแหวนของดาวเสาร์ (ภาพถ่ายจากประเทศบราซิล) นักดาราศาสตร์วิเคราะห์อีกว่าในอีกหลายร้อยล้านปีข้างหน้า ดาวเสาร์ไร้วงแหวนอาจกลายเป็นจริง เนื่องจากแรงโน้มถ่วงจะดึงวงแหวนออกจากกัน และทำให้ก้อนน้ำแข็งในชั้นบรรยากาศด้านบนระเหยไป ที่มา : usatoday , NARIT #ดาวเสาร์ #TechhubUpdate

ไม่ต้องสร้างที่ใหม่ เหมืองร้างที่ถูกทิ้งมานาน กำลังจะกลับมามีใช้งานอีกครั้ง เปิดห้องทดลองบนดวงจันทร์ เปลี่ยนเหมืองถ่านหินเก่าในเมืองแทแบกของเกาหลีใต้ ให้กลายเป็นแหล่งทดสอบ วิจัย และค้นคว้าทรัพยากรบนดวงจันทร์ สถาบันธรณีวิทยาและทรัพยากรแร่แห่งเกาหลี (KIGAM) วางแผนให้สถานที่นี้กลายเป็นศูนย์สาธิตเทคโนโลยีอวกาศขนาดใหญ่ ที่สามารถทำวิจัย ตรวจสอบเทคโนโลยีในการสกัดทรัพยากรบนดวงจันทร์ เมืองแทแบกเคยมีชื่อเสียงด้านการผลิตถ่านหิน จนได้รับฉายาว่า “เมืองทองคำดำ" เมื่อภูมิทัศน์ด้านพลังงานเปลี่ยนไป เหมืองต่างๆ ก็ปิดตัวลงและปล่อยทิ้งร้างเอาไว้ นักวิทยาศาสตร์ จึงต่อยอดมาสถานที่จำลอง เพราะความมืดและอุณหภูมิที่คงที่ของเหมืองใกล้เคียงกับสภาพแวดล้อมใต้พื้นผิวดวงจันทร์มากที่สุด โครงสร้างที่มีอยู่จึงสามารถประหยัดทั้งเวลา ต้นทุนและวัสดุการก่อสร้าง โดยจะมุ่งเน้นไปงานวิจัย สร้างอุปกรณ์เทคโนโลยี และเลียนแบบสภาพแวดล้อมบนดวงจันทร์ เพื่อก้าวเป็นผู้นำด้านวิทยศาสตร์ ดาราศาสตร์ในอนาคต ที่มา : popsci  #เหมืองถ่านหิน #ใต้พื้นผิวดวงจันทร์ #TechhubUpdate

วาฬขวาในมหาสมุทรแอตแลนติกเหนือ เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่ที่เหลืออยู่เพียงประมาณ 370 ตัวที่กำลังจะสูญพันธุ์ เพราะภัยคุกคามจากเรือของชาวประมง นักวิจัยได้ค้นพบวิธีตรวจจับเส้นทางของวาฬ โดยใช้ข้อมูลจากดาวเทียมของ NASA โดยตรวจจับแพลงก์ตอนสีแดงในทะเล การติดตามแพลงก์ตอนทำให้นักวิจัยคาดเดาการใช้ชีวิตของวาฬ รวมถึงช่วยลดอุบัติเหตุเรือชนกันการพันกันของอุปกรณ์ประมงซึ่งเป็นภัยคุกคามหลักในปัจจุบัน NASA จึงเปิดโครงการวิจัย Early Career ที่ใช้ข้อมูลจากเครื่องวัดสเปกตรัม การถ่ายภาพความละเอียดปานกลาง (MODIS) บนดาวเทียม Aqua สังเกตแสงแดดที่สะท้อนจากพื้นผิวมหาสมุทร เป็นเม็ดสีแดงเมื่อแพลงก์ตอนจำนวนมากลอยขึ้นมาที่ผิวน้ำ รวมถึงจะได้เห็นสัตว์ตัวอื่นๆที่กำลังไล่กินแพลงก์ตอน ข้อมูลจากดาวเทียมจะช่วยลดเวลา ศึกษาการเคลื่อนที่ของวาฬเพื่อคอยเช็คจำนวนของวาฬได้ง่ายขึ้น และในอนาคต NASA เตรียมพัฒนาและส่งดาวเทียมรุ่นอื่น ๆ ทำงานต่อ เพราะดาวเทียมที่ใช้อยู่ใกล้จะสิ้นสุดอายุการใช้งานแล้ว ที่มา : science.nasa   #ดาวเทียม  #แพลงก์ตอน #NASA #TechhubUpdate

ครั้งแรกของปีปรากฏการณ์พระอาทิตย์ตั้งฉากที่กรุงเทพฯ วันที่ 27 เม.ย. นี้เฝ้าสังเกตพร้อมกัน  ดวงอาทิตย์จะโคจรมาอยู่ในตำแหน่งตั้งฉากกับพื้นที่กรุงเทพมหานครเป็นครั้งแรกของปีเวลาประมาณ 12:16 น. หากสังเกตวัตถุที่อยู่กลางแดดจะดูเสมือนไร้เงา เนื่องจากเงาจะตกอยู่ใต้วัตถุพอดี  ในช่วงเดือนเมษายน - พฤษภาคมดวงอาทิตย์จะโคจรมาอยู่ในตำแหน่งตั้งฉากกับพื้นที่ประเทศไทย โดยเริ่มจากพื้นที่ภาคใต้ อ. เบตง จ. ยะลา เมื่อวันที่ 4 เมษายน 2568 ที่ผ่านมาและจะไล่ลำดับขึ้นไปทางเหนือเรื่อยๆ ก่อนจะสิ้นสุดที่ อ. แม่สาย จ. เชียงราย ในวันที่ 22 พฤษภาคม 2568  ผู้สนใจสามารถร่วมสังเกตการณ์โดยโปรดระมัดระวังการอยู่กลางแจ้งในสภาพอากาศร้อนจัด ปรากฏการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้น 2 ครั้งต่อปี ในช่วงเดือนเมษายน-พฤษภาคม และในช่วงเดือนกรกฎาคม-กันยายนเนื่องจากประเทศไทยตั้งอยู่ที่ละติจูด 5-20...

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติชวนส่งผลงานร่วมประกวดภาพถ่ายและวิดีโอหัวข้อ “มหัศจรรย์ภาพถ่ายดาราศาสตร์” กิจกรรมนี้จัดขึ้นทุกปีเปิดโอกาสให้บุคคลทั่วไปทั้งเยาวชนและประชาชน ไม่จำกัดเพศอายุและการศึกษาร่วมแสดงฝีมือด้านการถ่ายภาพดาราศาสตร์ ภาพถ่ายที่ได้รับรางวัลจะได้ร่วมจัดแสดงนิทรรศการภาพถ่ายดาราศาสตร์ภายในงานมหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติประจำปี 2568 พร้อมตีพิมพ์ลงปฏิทินดาราศาสตร์ประจำปี 2569 รวมถึงจะใช้ในสื่อการเรียนรู้ดาราศาสตร์ต่างๆ ของสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติอีกด้วย “มหัศจรรย์ภาพถ่ายดาราศาสตร์” แบ่งออกเป็น 6 ประเภทประกอบด้วย 1. Deep Sky Objects 2. ปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์  3. วัตถุในระบบสุริยะ  4. วิวธรรมชาติกับดาราศาสตร์ 5. ปรากฏการณ์ที่เกิดในบรรยากาศของโลก 6. วิดีโอหรือภาพเคลื่อนไหววิดีโอแบบไทม์แลปส์ ผู้สนใจสามารถส่งผลงานได้ตั้งแต่วันนี้ - 4 กรกฎาคม 2568 อ่านเพิ่มเติม >> https://bit.ly/AstrophotoContest-2025   #TechhubUpdate

กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์เวบบ์ของ NASA จับภาพแสงออโรร่าบนดาวเนปจูนได้เป็นครั้งแรกนับว่าเป็นแสงออโรร่าที่รอคอยมานานที่สุด แสงออโรร่าเกิดจากอนุภาคพลังงานสูงซึ่งมักมีต้นกำเนิดมาจากดวงอาทิตย์ติดอยู่ในสนามแม่เหล็กของดาวเคราะห์และพุ่งชนชั้นบรรยากาศด้านบนพลังงานที่ปล่อยออกมาจึงทำให้เกิดแสงออโรร่า ในปี 1989 นักดาราศาสตร์ยืนยันว่ามีแสงออโรร่าบนดาวเนปจูนจริงจากการบินผ่านของยานโวเอเจอร์ 2 แต่ก็ยังไม่สามารถเก็บภาพไว้เป็นหลักฐานได้และเป็นโจทย์ที่ท้าทายสำหรับนักดาราศาสตร์  เพราะปัจจุบันมีภาพแสงออโรร่าจากดาวเคราะห์มากมายทั้งดาวพฤหัสดาวเสาร์และดาวยูเรนัสแต่ดาวเนปจูนคือชิ้นส่วนที่ขาดหายไปในการบันทึกระบบสุริยะ ล่าสุดกล้องเจมส์เวบบ์ได้เผยภาพถ่ายดาวเนปจูนปรากฏแสงเหนือเป็นรอยด่างที่แสดงเป็นสีฟ้าอมเขียวแผ่รังสีออกมาแสดงให้เห็นว่าชั้นบรรยากาศมีไอออนไตรไฮโดรเจน (H3+) การตรวจจับแสงเหนือของดาวเนปจูนจะช่วยให้ NASA เข้าใจเรื่องสนามแม่เหล็กเพื่อค้นหาคำตอบบริเวณที่อยู่ห่างไกลในระบบสุริยะได้มากขึ้น ที่มา : science.nasa #TechhubUpdate

โครงการดีต้องบอกต่อ สวทช. ร่วมกับองค์การสำรวจอวกาศญี่ปุ่น (JAXA) จัดโครงการแข่งขัน The 6th Kibo Robot Programming Challenge เพื่อค้นหาทีมชนะเลิศเป็นตัวแทนเยาวชนไทยเข้าร่วมการแข่งขันรอบชิงแชมป์นานาชาติ ในเดือนพฤศจิกายน 2568 ณ ศูนย์อวกาศสึกุบะ ประเทศญี่ปุ่น โดยผู้เข้าร่วมแข่งขันจะต้องเขียนโปรแกรมด้วยภาษา JAVA ควบคุมหุ่นยนต์แอสโตรบี (Astrobee) บนสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS)  กับภารกิจตามล่าสมบัติโจรสลัดอวกาศบนสถานีอวกาศ เพื่อค้นหาสมบัติที่แท้จริงแล้วนำกลับมาให้ได้ เปิดรับนักเรียนทุกระดับชั้น ถึงระดับปริญญาตรีหรือเทียบเท่า ทีมละ 3-4 คน สมัครทางออนไลน์ ภายในวันที่ 12 พฤษภาคม 2568 การแข่งขันรอบชิงแชมป์นานาชาติ เป็นการ Run Program...