ความหวังของการพัฒนาข้าวสายพันธุ์ใหม่อยู่ไม่ไกลเกินเอื้อม บนพื้นที่นาจังหวัดนครสวรรค์กำลังทดลองปลูกข้าวเจ้าหอมนางสายพันธ์ุใหม่ที่อาศัยเทคโนโลยีชักนำให้เกิดการกลายพันธุ์ในระยะเวลาที่รวดเร็วขึ้น
Innovation Impact พาไปเจาะลึกเบื้องหลังนวัตกรรมการปรับปรุงพันธุ์ “ข้าวเจ้าหอมนางสายพันธุ์ใหม่” ของบริษัท ปาร์ตี้ ไรซ์ รีเสิร์ซ เซ็นเตอร์ จำกัด พันธุ์ข้าวทางเลือกที่พร้อมออกสู่ตลาด
ดร.จิรณัทฐ์ เตชะรัง รองประธานเจ้าหน้าที่บริหารฝ่ายเทคโนโลยี บริษัท ปาร์ตี้ ไรซ์ รีเสิร์ช เซ็นเตอร์ จำกัด บอกว่า โจทย์สำคัญของการพัฒนาพันธุ์ข้าวคือปริมาณผลผลิตต่อไร่ และความต้านทานต่อโรคและแมลง และการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงขึ้นไม่ว่าจะเป็นภัยแล้ง หรือน้ำท่วม ที่จะส่งผลให้ผลผลิตข้าวลดลงไปมาก
ข้าวไทยมีความโดดเด่นเรื่องคุณภาพการหุงต้มรับประทาน แล้วก็สารหอม เช่น พันธุ์ข้าวดอกมะลิ 105 ซึ่งเป็นพันธุ์เอกลักษณ์ของไทยมากว่า 50 ปี โดยยังไม่มีพันธุ์ข้าวอื่นที่มาแทนได้
ด้วยความยากของการปรับปรุงพันธุ์ข้าวทั่วไปที่ใช้ระยะเวลามากกว่า 10 ปีขึ้นไป กว่าจะได้ลักษณะเด่น 1-2 ลักษณะที่ต้องการ แต่การใช้เทคโนโลยีนี้จะสามารถเร่งการปรับปรุงพันธุ์ข้าวไทยที่ตอบโจทย์ความต้องการให้รวดเร็วขึ้น และที่สำคัญต้องไม่ใช่การดัดแปรพันธุ์กรรมหรือ GMO
บริษัท ปาร์ตี้ ไรซ์ รีเสิร์ซ เซ็นเตอร์ จำกัด จึงได้ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีไอออนพลังงานต่ำในการชักนำให้เกิดการกลายพันธุ์ในข้าว เพื่อเร่งปรับปรุงพันธุ์ข้าวอายุสั้นที่มีกลิ่นหอม ทำให้ได้ผลผลิตสูง ปลุกได้ตลอดทั้งปี เพื่อเพิ่มปริมาณผลผลิตข้าวไทยให้ปลูกง่าย ต้านทานต่อโรคและแมลง และที่สำคัญคุณภาพของเมล็ดต้องดีเด่นหลากหลายลักษณะ เพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในการแปรรูปอาหารสำหรับการเพิ่มมูลค่าในอนาคตไม่ว่าจะเป็นอาหารสำหรับสุขภาพ เป็นต้น
“เทคโนโลยีช่วยชักนำให้เกิดการกลายพันธุ์ในพืชประสบความสำเร็จ เบื้องต้นในโครงการราชบุรีโมเดล ก็ได้รับความร่วมมือและคำไว้วางใจจาก บริษัท กล้าแกร่ง Spin Off บริษัท เพื่อเดินหน้าปรับปรุงพันธุ์ข้าวเพื่อตอบโจทย์ชาวนาที่มากขึ้น โดยคัดเลือกพันธุ์ข้าวโดยใช้เครื่องหมายโมเลกุล รวมถึงปรับปรุง Gen Stone เพื่อให้เกิดสีที่ต้องการ” ดร.จิรณัทฐ์ กล่าว
ปัจจุบันข้าวหอมนางสายพันธุ์ใหม่ อยู่ระหว่างการทดลองปลูกซ้ำเพื่อยืนยันผล โดยใช้เวลาน้อยกว่าเทคนิคเดิม 2 เท่า ในข้าวสั้นประมาณ 100 วัน ที่ปลูกได้ตลอดทั้งปี ทำให้ข้าวเจ้าหอมนางใช้เวลาในการปรับปรุงพันธุ์สั้นที่สุดในประเทศไทยก็คือ 1 ปีครึ่ง ขณะที่การปรับปรุงพันธุ์ข้าวทั่วไปใช้เวลากว่า 5-10 ปี และต้องใช้เงินลงทุนมากกว่า 10 เท่าในแต่ละขั้นตอน ทำให้ข้าวในประเทศไทยม่ได้มีตัวเลือกมากนัก
โครงการ ข้าวเจ้าหอมนางสายพันธุ์ใหม่จากเทคโนโลยีลำไอออน ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA ที่เข้ามาช่วยในขั้นตอนทดสอบตลาด หลังขึ้นทะเบียนพาณิชย์กับกรมวิชาการเกษตร และได้รับรางวัล SUV award จากประเทศเบลเยี่ยม ทำให้เชื่อมั่นว่า จะเป็นสร้างโอกาสในการทำตลาดส่งออกไปยังต่างประเทศได้ง่ายขึ้น ซึ่งปัจจุบันอยู่ระหว่างเตรียมจัดจำหน่ายข้าวหอมนางล็อตแรกในปี 68 โดยเริ่มที่เมล็ดพันธุ์ประมาณ 200 ตัน และข้าวสารอีก 1,000 ตัน
“เราตั้งใจจะทำข้าวหอมคุณภาพดีราคาจับต้องได้สำหรับคนชั้นกลาง ซึ่งอาจมีกำลังซื้อไม่ได้สูงมากถึงขั้นเข้าระดับพรีเมี่ยม เราคิดว่าผู้บริโภคกลุ่มนี้มีปริมาณเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ” ดร.จิรณัทฐ์ กล่าว
ดร.ยุวเรศ เหลืองวิชชเจริญ กรรมการผู้จัดการ และนักวิจัย บริษัท ปาร์ตี้ ไรซ์ รีเสิร์ช เซ็นเตอร์ จำกัด กล่าวเสริมว่า บริษัทคาดการณ์ว่าข้าวเจ้าหอมนายสายพันธุ์ใหม่ จะสามารถสร้างรายได้จากการส่งออกได้อย่างน้อย 20 ล้านบาท และสามารถเป็นตัวเลือกให้กับเกษตรกรไทย รวมทั้งความกินดีอยู่ดีของชาวนากับที่สูงขึ้นด้วยได้ถึง 100 ล้านบาท
ขณะนี้บริษัทอยู่ระหว่างขยายกำลังการผลิตจากแปลงทดลองใน 5 จังหวัด ขยายสู่ 15 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดกาญจนบุรี กำแพงเพชร ชัยนาท ปทุมธานี ปราจีนบุรี พิจิตร พิษณุโลก แพร่ ลพบุรี สระบุรี สิงห์บุรี สุโขทัย พระนครศรีอยุธยา อ่างทอง และอุตรดิตถ์ เป้าหมายเพื่อให้ชาวนาผู้ปลูกข้าวใน ที่มีรายได้อย่างต่ำ 10,000 บาท/ไร่ เน้นการตลาดนำการผลิต ดูแลชาวนาสมาชิกครบวงจรแบบปิด และควบคุมคุณภาพข้าวตลอดการผลิต ด้วยการปลูกข้าวพันธุ์ใหม่ ผลผลิตสูง คุณภาพเมล็ดดี และมีตลาดรองรับ
มาร่วมกันหาคำตอบว่า ผลงานนวัตกรรมจะเปลี่ยนโลกได้อย่างไรในรายการ Innovation Impact ได้ทาง PPTV HD 36 รายการโชว์ข่าวเช้านี้ เวลา 08.20 – 09.30 น. และช่องทางโซเชียลมีเดียของ Techhub